De jaarwisseling verliep ditmaal anders dan voorgaande jaren. Vanwege ziekte zijn lief en ik eerder dan was bedacht van onze jaarlijkse kerstviering in Polen teruggekeerd.
De reis dit jaar duurde met de 'bak' heen een dikke 13 uur en terug net aan 11 uur. Dit jaar dus niet met het vliegtuig zoals we een paar winters lang hebben gedaan. Een jaartje of tien geleden besloten we namelijk dat in de winter op zomerbandjes met 1.8 bar lucht het geregeld meer dan zes uur rijden op Pools grondgebied te zwaar was geworden. De reis, de opstoppingen en het oponthoudt werd Eli allemaal een beetje teveel. Want ja, die heeft er ook al weer een paar jaartjes op zitten. Afgelopen september echter, toen we op 'survival' in Mazurië gingen bleek dat de laatste hand werd gelegd aan een paar delen van de A2, die vanaf de grens tot aan de Poolse Hoofdstad Warschau loopt.. En dus gokten we er deze winter op dat we wellicht wel binnen 12 uur op onze bestemming in Nowy Dwor Mazowiecki konden arriveren.
Oké, toegegeven dat is op de heenreis niet echt gelukt. De snelheid lag vanwege gladheid een stuk lager. 
De temperatuur hadden we van 9 °C in Nederland tot ruim -2 in Poznan zien dalen. En tja, dan is Eli, ondanks dat er nu een klasse snelweg ligt, hierop regelmatig wordt gestrooid en de 'bak' tegenwoordig van winterbandjes is voorzien, beducht op slippartijen. Die winterbandjes had Eli een paar weken ervoor voor een heel schappelijke prijs op Marktplaats weten te scoren. En ook had Eli zijn 'bak' voor de zekerheid een 'wintersport' check-up laten geven. Want ja, ook die bak is de jongste niet meer. Jammer is natuurlijk dan wel dat de 'vakkundige' garage had verzuimd de ruitensproeiervloeistof van antivries te voorzien. Ik bedoel, bij een lullige APK proppen ze, als is het een paar milliliter, het reservoir tot boven de vuldop vol. Want dat is dan weer een factuur onderdeeltje. Maar bij een 'wintersport' check-up duidelijk niet. Het gevolg was dat vanaf Poznan de hele handel dichtgevroren was en de ruiten alleen nog door de wissers schoon kon worden geveegd. Gelukkig maar dus, dat de garage die wel allemaal vernieuwd had. En niet met zomaar wissers... nee, heel speciale, geschikt voor de winter voor een dikke 75 euri. Typisch gevalletje van snel scoren en lang leve de Nederlandse deskundigheid waar zij zelluf zo hoog van op geven. Want tja, wie verwacht dat het in de winter kan vriezen?
Niemand toch?
Zucht,.. vanaf nu doet Eli het dagelijkse onderhoud aan die bak wel weer zelf, stelletje lutsers.
Afijn, de kerstavond die met de familie en enkele goede vrienden en bekenden werd doorgebracht verliep een stuk gezelliger. Zoals gebruikelijk bestond de kerstmaaltijd uit meer dan het traditionele 12 gangen menu, ik meen dit jaar iets van 14 gerechten, waarbij natuurlijk ook de gepaneerde of gebraden karper niet ontbrak. In Polen staat op kerstavond gegarandeerd vis op het menu. Waarom? Omdat volgens de traditie die dag dieren kunnen praten, en vissen nu eenmaal geen geluid maken. Zo is me eens verteld, maar natuurlijk ook omdat er die avond geen vlees mag worden gegeten. Waarom het precies karper zou moeten zijn weet ik niet maar het zou kunnen omdat de karper een sterke vis is, die eenvoudig te kweken is en die lang weet te overleven. De doorsnee Pool koopt de karper het liefst levend omdat die dan weet dat ie vers is. In de Communistische tijd was de aanvoer van karper rond de dagen vlak voor kerstavond helemaal niet zo zeker en daarom kochten nogal wat Polen er eentje zodra ze er de hand op konden leggen. Ik heb het zelf nooit gezien maar heb verhalen gehoord van mensen die voor de kerst weken lang een levende karper in de badkuip hielden!
Overigens is er de laatste jaren nogal wat te doen rond die levende karpers. Jaarlijks worden er duizenden tonnen van verkocht en veel te vaak worden de karpers op beestachtige wijze in te kleine containers gehouden en vervoerd. Op markten worden ze doorgaans urenlang naar ademhappend uitgestald op de markttafel waarna ze na aankoop door de onwetende koper op veelal amateuristische wijze de hersens wordt ingeslagen. Niet echt humaan dus ,en dergelijke taferelen hebben in het verleden mensen er toe doen overgaan om levende karpers te kopen en in rivieren en meren terug te zetten. Maar ja, dat lost het probleem natuurlijk niet op. En daarom zijn er door bekende Polen acties gestart die mensen op alternatieven voor de levende karper moeten attenderen. Deze kan volgens hen best schoongemaakt op ijs worden gehouden en gelukkig zie je steeds meer mensen hun karper schoongemaakt en wel van de hyper-markets betrekken. Of wijken zij uit naar andere vissen zoals forel of zalm. In ieder geval was onze kerstmaaltijd er weer een van het kaliber waar je van blééf eten! En ja, voordat je het vraagt: de karper was al schoongemaakt.
Helaas was het hierna al snel weer over met de pret en besloten lief en ik dat het beter was een paar daagjes eerder dan gepland huiswaarts te keren. Ziek zwak en misselijk zijn doe je het beste thuis.
Gelukkig was het na dagen waarop het kwik tot -15 °C was gedaald langzaam gaan dooien. Niet echt veel, maar genoeg om het ruitensproeierinstallatie weer werkbaar te krijgen en zo reden lief en ik op de ochtend van de 30e december bij een temperatuur van net aan -2 °C uit Nowy Dwor Maz. weg. Op een half uurtje afstand pakten we bij Błonie de A2. En vanaf daar was het, met een gangetje van zo'n 145 kilometertjes per uur en na een paar stops bij tolpoortjes en een benzinestation vlak voor de grens, net aan een vier en een half uur karren dat we de grens bij Swiecko passeerden.
Man, je kunt je niet voorstellen wat voor een verschil dit is met pak 'em beet 25 jaar geleden. Of met 20, 15, 10 of zelfs met een paar jaar geleden. De beste tijd die ik in de winter ooit gescoord heb, was net aan 6 uur. Op een zondag, vertrokken in de vroege ochtend, zonder vrachtverkeer en plankgas. Zes uur... destijds echt een mazzeltje want ik herinner me tijden van een dikke acht uur. Zomer's ging een groot deel van de oude route nog wel, het is dan ondanks dat je tegen het licht in reist, langer licht en dat rijdt dan altijd een stuk relaxer. Voor wie het niet weet, Polen bevindt zich in weliswaar dezelfde tijdzone maar het is er in de ochtend een uur eerder licht en in de avond een uur eerder donker. Dit heeft tot gevolg dat in december in Nowy Dwor Mazowiecki de schemering al zo rond 3 uur s'middags inzet en het om vier uur s'middags donker is. En dan bedoel ik niet een soort van net aan donker maar echt gewoon pikdonker. De straatverlichting staat aan en iedereen maakt zich op voor het einde van de dag. Vroeghur rook je dan de lucht van de hout en kolenkachels en dit gaf op de één of andere manier altijd een heel speciale sfeer aan deze dagen. Vandaag de dag wordt er veelal schoner gestookt.
Over de hele terugreis, van deur tot deur, deden we net aan 11 uur. Hiervan twee uur in lutserland Nederland! Want tja, 100 kilometers per uur is hier snel genoeg meneertje! En nee die paar stukjes waar je na 19:00 130 km/uur mag stellen ook niets voor. Overigens viel me op dat ook in Duitsland, bij Hannover, plots eenzelfde norm is ingesteld. Je mag daar dan weliswaar 120 km/uur maar deze snelheid geldt tussen, ik dacht, 8 uur s'morgens en 20:00 s'avonds. Het zal wel toeval zijn dat deze nieuwe snelheidsnormeringen in zowel Nederland als Duitsland zijn ingesteld. Toch?
Wat trouwens elke reis weer opvalt zijn de halve garen die je op de weg tegen komt. En het lijkt wel of er steeds meer van komen ook nog. Figuren die een twee standen gaspedaal in de auto hebben en die met het andere poot bijna constant op de rem zitten. Passeer je zelf met dik 150, dan zie je ze in je achteruitkijkspiegel al van mijlen ver, knipperend met hun lichten, aan komen douwen. Je hebt er zelfs bij, die denken dat ze op het allerlaatste remmend zo wel even een vrachtwagen opzij kunnen duwen. Maar je hebt er ook die het een stuk rustiger aan doen. Van die Oostduitse types die de tijd van het besturen van een paard met wagen of een Trabantje nauwelijks zijn ontstegen en die je met een gangetje van net aan 110 km per uur op de middenbaan van Berliner-ring ziet sukkelen! En die je hevig verontwaardigd al claxonerend terechtwijzen als je ze noodgedwongen rechts in haalt... Tja, het is dat of er bovenop. Het blijft oppassen in het verkeer.
Zoals ik in het begin van dit *kuch* artikeltje al schreef, verliep onze jaarwisseling anders dan gewoonlijk. Na terugkomst hebben hebben lief en ik nog even snel wat boodschapjes gedaan. Oudjaarsavond hebben we televisiekijkend, ondermeer naar een concert van Sade, doorgebracht. En om middernacht hebben we met een glaasje bubbels en een paar bij de bakker gekochte oliebollen vanaf het balkon genoten van het vele vuurwerk. Gezellig, samen, thuis.
De beste wensen voor 2013!