Tijdens mijn bezoek aan huize Walter onlangs, je weet wel die kneiter harde verzamelaar van ouwe versterker- en radio-meuk, had hij voorgesteld om binnenkort eens een bezoekje te brengen aan een Nederlandse leverancier van buizenversterkers. Walter had van deze bouwer een aantal versterkers staan en was hierover zeer verguld. En het leek hem daarom leuk knulletje Eli, die in zijn leven nauwelijks iets met elektronenbuizen heeft gedaan, met de eigenaar van die toko, Robert Maijer, kennis te laten maken. Aldus reisden wij onlangs in 'La Soep' af naar handelsonderneming Maygra Electronics in Arnhem. Door Robert Maijer in 1964 opgericht en in heel Europa befaamd vanwege de Multitone buizenversterkers die vooral bij kermisklanten en muziekbandjes geliefd werden.
Buizenwatte?.. zie ik de kijkbuislezertjes glazig kijken...
Buizenversterkers hebben als actieve componenten elektronenbuizen in de signaalweg in plaats van transistoren en lijken in bepaalde opzichten op FET's. Dergelijke versterkers vinden vaak hun toepassing in allerlei veeleisende takken van geluidsversterking. Meestal daar waar behoorlijk wat vermogen benodigd is. Denk onder meer aan muziek bandjes, elektrische gitaren maar ook in zalen, kerken en sportvelden, om er maar een paar te noemen. Liefhebbers zweren buiten de robuustheid van buizen vaak ook bij het buizengeluid. En dit gaat zeker ook op voor de Multitone krachtpatsers.
Wat heeft Walter met buizenbakken, vraag je me?
Nou, die gaat daar dus he-le-maal voor.... Na zijn zelfbouwfase van Philips Pioniers, Amroh Fidelio, Deuteron, Proton en andere ouwe meuk brak begin 70-er jaren het 'audiofielen' tijdperk bij em aan. Dit bestond uit de aanschaf van (nog net) betaalbare componenten en deze 'door-de-tijd' steeds te optimaliseren om tot een optimaal luisterresultaat te komen. Hieronder vielen kabels, netfilters, dempingsvoetjes, en weet ik veel wat nog meer. Hoeveel keer de hele installatie de afgelopen 50 jaar 'over de kop' is gegaan is niet meer te tellen
volgens Walter.
Zie hier de reden om met Walter, voorzien van de traditionele taart, naar Arnhem af te reizen. Alwaar we ietwat later dan gepland aankwamen. Dat maakte Robert, te beoordelen naar de hartelijke begroeting bij de voordeur, echter geen bal uit. Bij binnenkomst werden we door hem direct naar de koffiekamer geloodst alwaar door ons gezamenlijk meteen op het door Walter meegenomen appeltaartje werd aangevallen, de koffie stond namelijk al koud te worden! Na wat druk gekakel over en weer startte de rondleiding. Ik heb nog wel wat staan dat je moet zien
zo verzekerde Robert ons...
Multitone
Als je op het Wilde Wijde Wep er eens een goegeltje naar doet vind je altijd wel ergens op een veilingwebstek een Multitone versterker aangeboden worden. Het zijn geliefde bakbeesten, meestal in mono uitvoering, maar er zijn ook stereo uitvoeringen die dan vaak voor gebruik in de huiskamer worden toegepast. Wat duidelijk wordt als je ervaringen of reviews over deze knapen leest, en dan maakt het eigenlijk niet uit of het een gitaar- of stereo huiskamer versterker betreft, is dat velen lyrisch zijn over het soldeerwerk en de point to point (punt naar punt) constructies ervan. Ja meneertje, in een aantal uitvoeringen tot aan toonregelingen toe alhoewel in de moderne uitvoeringen tot aan de uitgangstrafo's aan toe dan weer PCB's gebruikt worden! Waarom?.. als je toch bezig bent...
, aldus Robert. Die eraan toevoegde dat 'ze' dan vervolgens niet moet gaan lopen zemelen of de trafo's op de PCB staan of de PCB's op de trafo's en of dát dan wél kan... want, dat doet er niet toe!..
...
Even over Maygra Electronics,.. deze handelsonderneming is in 1964 in Arnhem door Robert opgericht maar wordt sinds een paar jaar alleen nog door Robert en echtgenote gerund. De zaak beslaat een viertal naast elkaar gelegen panden waarin verscheidende vertrekken als werkplaats zijn ingericht en andere weer als opslag of als showroom. Als je denkt dat je er met deze opsomming bent dan vergis je jezelf deerlijk want al dwalend door al deze vertrekken krijg je soms het gevoel in een museum rond te lopen. Of in een productiehal van buizenversterkers. Of in een plaatwerkerij... Er wordt zo lijkt het wel, en hoe vreemd dit allemaal ook mag klinken, door Robert tegelijkertijd aan verschillende projecten, verspreid in verschillende ruimtes gewerkt. Heb je net een rij gedeeltelijk gemonteerde zware buizen eindversterkers besnuffeld dan breek je in de volgende ruimte bijna je benen over testopstellingen. Of stuit je op een wand vol met meet apparatuur. In weer een andere ruimte toont Robert je trots met behulp van welke gereedschappen zoals zetbanken of snijtafels hij de behuizingen van zijn Multitone versterkers maakt. Je weet misschien wel, met zo'n mooie gaatjeskap erop. En voorzien van handgrepen, heel veel handgrepen, dat ook! Want laten we vooral die niet vergeten want die heb je ook wel nodig zo blijkt als we weer een ander vertrek in lopen waar op de montagetafel een rij van werkelijk joekels van uitgangstrafo's staan opgesteld waar je jezelf gegarandeerd een breuk aan tilt. In wéér een ander vertrek worden bejaarde Multitone versterkers gereviseerd. Man, je weet gewoon niet wat je ziet! En wat je hoort trouwens, want Robert heeft op werkelijk iedere hoek van een tafel wel een verhaal te vertellen, dat ie dan ook niet enthousiast nalaat om te doen. Zijn hart loopt, wat,.. zeg maar gerust stroomt, werkelijk over van de passie! De ene na de andere anekdote passeert de revue. Uit die verhalen blijkt dan ook meteen dat Maygra nog veel meer doet doen alleen buizenversterkers bouwen, repareren of restaureren maar voor het befaamde naadje van de kous hierover verwijs ik je naar de webstek van Maygra (kun je meteen contact met Robert opnemen!).
Terug naar de Multitone versterkers,.. hiervan wordt tijdens de toer duidelijk dat er een grote verscheidenheid aan uitvoeringen bestaat en dat dit wordt veroorzaakt omdat klanten afhankelijk van het toepassingsgebied voor andere aansluitingen en potmeters kunnen kiezen. Zo is er een opklikbare voorversterker sectie met verschillende ingangen beschikbaar. Maar je kunt ook met gerust hart de stereo uitvoering in de huiskamer zetten want er zijn zat uitvoeringen leverbaar met uitgangstrafo's die een frequentiebereik van 10-80.000Hz binnen 3dB, en dat is volgens kenners meestal nog krapper - JA zelfs binnen 1dB!, halen. Wiens interesse gewekt is en wel eens precies wil zien wat er vandaag de dag geleverd kan worden moet zeker even een kijkje nemen op de Maygra webstek. Hier staat een overzicht van uitvoeringen variërend van mono tot aan stereo in verschillende vermogens opgesomd.
Gouwe ouwe!
Het zal je niet verbazen dat Walter en ik werkelijk u-ren zoet waren. Er was zoveel lekkers te zien, zoveel verhalen te beluisteren dat ik helemaal vergat mijn lijstje met vragen die ik had aan Robert voor te leggen. Uiteindelijk deed dit er allemaal niet toe, al helemaal niet omdat ik geheel onverwachts ook nog eens een uniek item die ik miste in mijn verzameling Philips mengpaneleneenheden voor zelfbouw, uit de jaren 80/90 van de vorige eeuw, kon scoren! En, steeds als het erop leek dat we alles wel gezien hadden loodste Robert ons naar een ander vertrek waar iets stond en waar weer een ander verhaal over verteld werd! Man, we genoten, we absorbeerden,.. als sponsen!
Toen Walter en ik tegen het vallen van de avond, met een vol gevoel van voldoening (ja, denk over deze zin maar even na!), huiswaarts keerden realiseerde ik mezelf dat ik vanaf de ontvangst, tijdens de rondleiding, de uitleg, en de verhalen die mij werden verteld,.. ik zelden zoveel passie en warmte bij iemand heb gezien. En dat deze dag bij mij een onvergetelijke indruk heeft achter gelaten.
Man, wat een gezegend mens!,. wat een gouwe ouwe!