Jáááren terug heeft Eli in een dolle bui eens een audio mixertje gekocht toen ie met junior naar een beurs was geweest. Op de terugweg gingen we nog snel even langs bij Arie die er eentje, voor een spreekwoordelijke 'appel en een ei', op een digitale marktplaats had gezet. Wat mij in het apparaat aansprak toen ik em online zag was het smoelwerk, oftewel 'the look' zoals dat vandaag de dag zo mooi heet. Het apparaat zag er ondanks dat er geen enkel kenmerk van een merk op zat uit als een apparaat geproduceerd door, tja hoe zeg je dat,... een bedrijf. Professioneel dus.
Ik heb het mixertje vervolgens een paar jaar in de opslag gehad en hier en daar geïnformeerd of iemand 'the look' ervan herkende. Of iemand wist wie het apparaat gebouwd had. Waar het vandaan kwam, en wat het merk ervan is. Maar helaas, geen tips. Totdat Eli op dezelfde digitale marktplaats een aanbieding zag van een Artec mixer. Type SMTPA 5A... En liet die nu bijna als twee druppels water lijken op het oude beestje dat bij mij ingepakt in de kelderbox lag!
Oké, toegegeven, het Artec mixertje op die digitale marktplaats betrof een stereo uitvoering en heeft een paar kanaaltjes meer. Maar 'the look' van die SMTPA 5A was gewoon hetzelfde als die van de mijne. Het zelfde type kast, dezelfde kleurstelling, dezelfde glooing in de frontplaat. Dezelfde VU meter. Die overigens op wel veel Artec apparatuur wordt gebruikt zo bleek uit foto's van apparatuur die ik tijdens mijn *kuch* onderzoek naar dit merk tegenkwam. Dezelfde van alles nog wat, tot aan de montageschroeven aan toe. Kan natuurlijk bij fabriekskastjes maar dan is het toch vreemd dat de ene he-le-maal geen merk aanduiding heeft. Als je ze naast elkaar zet kan het bijna niet anders dan dat de ongemerkte een vroege uitvoering is. Zou het?... ik durfde het bijna niet te denken. Een soort van eerste productie zijn? Een prototype?
Spannund!
Ja, weet ik veel. Of het mogelijk is moet je mij niet vragen. Ik heb tijdens mijn speurtocht op het Wilde Wijde Wep slechts een paar internetadressen die iets over Artec te melden hadden kunnen vinden en heel veel afbeeldingen van Artec mixertjes zijn er niet te vinden. Zodat ik niet zeker weet of dat mijn mixertje een, laten we zeggen, pre-Artec is. Of zoiets...
Wel blijken er links en rechts wel wat audio enthousiastelingen te zijn. In een aantal fora gaan audiovielen, of hoe spel je dit precies, he-le-maal voor dit merk. Dat heeft niet alleen mixertjes gebouwd maar ook tuners, versterkers, tapedecks en omgekatte TEAC cassettespelers. En natuurlijk Pie-EEE's. Even speciaal voor de nu glazig kijkende kijkbuislezertjes: Pie-EEE is hoe je PA, in het Engels uitspreekt. Dat betekent Public Adres.
Bronnenonderzoek
Goed, laten we eens bezien wat ik tot nu toe op het 'Wilde Wijde Wep' heb kunnen vinden:
Artec, heette voluit Artec Electronics en was gesitueerd in Kuurne, België zo valt te lezen op een bedrijven webstek. Het bedrijf is opgericht in 1966 en specialised in high-quality audio equipment, mainly amplifiers for high-fidelity and public address. Artec Electronics was founded by M.Baert, a former employee of Carad; Kuurne; Belgium. The company was located in Kuurne; Belgium. The company offered a complete range of products for sound reproduction: hi-fi amplifiers, tuners and loudspreaker cabinets (using Goodmans units) as well as public address systems.
Buiten een aantal adresgegevens staat als webstek 'Artec Electronics' geregistreerd, echter als je deze bezoekt blijkt dat deze helemaal niets met audio te maken heeft. Kennelijk is het internet domein aangehouden nadat het bedrijf is opgeheven.
Opvallend is dat op verschillende webstekken andere voornamen voor de oprichter van Artec worden getoond. Op de webstek van de Vlaamse stad Kortrijk wordt 'Roger Baert' als oprichter genoemd. Het 'Radio Museum' noemt 'M. Baert', en op een
in memoriam webstek 'Arthur Baert'. Arthur blijkt op 4 mei 2015 te zijn overleden en wordt aldaar de Stichter en gewezen zaakvoerder van de BVBA Artec
genoemd. De juiste naam lijkt mij dus 'Arthur Baert'.
Waar die afwijkende voornamen vandaan komen, vraag je me? Mogelijk had Arthur verschillende roepnamen of is er sprake van een familiebedrijf? Op mijn zoektocht naar wat een BVBA in België precies is blijkt dit voor 'besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid' te staan. En vond ik dat om een BVBA op te richten je met minimum 2 vennoten moet zijn. Dit lijkt mij mogelijk maar de naam 'Artec' kan ook een samenvoeging zijn van, in ieder geval Arthur en iets in de trant van electronics,.. of zoiets. Zo schreef ik eerder. Want, vlak na de publicatie van dit *kuch* artikel attendeerde één van de eigenaren van de SoundTapewereld webstek mij op een elders op het Wilde Wijde Wep geplaatste afbeelding van een onbekende 'uiting uit 1971' waarin werd geschreven dat de naam 'Artec' een samenvoeging is van Audio, Radio, Television, Electronic Constructions. Onduidelijkheid troef dus.., ondertussen gaat de zoektocht verder en wie het weet mag het komen melden!
In ieder geval is zeker dat het bedrijf nu niet meer zelfstandig bestaat. Ik weet dit omdat op de webstek voor 'de Vlaamse Ondernemer' in een nieuwsbericht over Televic N.V. uit 30 december 2002 wordt geschreven dat Artec Electronics N.V. (Kuurne), de multimedia-afdeling van Televic N.V. is. En dat Artec op basis van IMEC's MPEG-4 codec-technologie een geavanceerd digitaal multimedialabo had opgezet. De adresgegevens van het bedrijf die in dit bericht worden vermeld corresponderen met die op andere websteks. Verder speuren leert dat volgens een Televic bedrijfspresentatie uit 2005 Artec in 1989 door Televic is overgenomen en sinds die tijd als onderdeel van Televic bestaat.
Onduidelijk is of de links en rechts op het web aangeboden kant en klare printjes en controllers die onder de naam Artec Electronics voor gitaar electronica aangeboden worden iets met het oude Artec te maken hebben. Kan natuurlijk maar aannemelijker lijkt mij dat deze uit het oosten afkomstig zijn. Ik heb tijdens het speuren een aantal malen de aanduiding "Artec Electronics Co., Ltd." voorbij zien komen.
Vergelijkingen
Zoals al gesteld lijken beide apparaten op afstand zoveel op elkaar dat van toeval gewoon geen sprake kan zijn. Zeker niet in een tijd, ik ga uit van de jaren 70, 80 van de vorige eeuw, dat er nog nauwelijks markt was voor dergelijke specialistische behuizingen gemaakt van metaal en hout. Je moest het hebben van zelfbouwkits zoals Philips, MBLE (Polykit), RIM en nog een paar anderen maar dan heb je het ook wel gehad. Deze behuizingen moeten dus wel het product zijn van een bedrijf dat zelf audio op de markt brengt en hiervoor zelf een gestandariseerde behuizing heeft ontwikkeld. Dit model is vrij eenvoudig, al naar gelang het aantal bedieningsorganen, te wijzigen. Meer schuiven, zoals de SMTP 5A, dan een wat bredere console. Minder, .. jawel je snapt ut...
Grappig is dat veel Artec modellen met eenzelfde model VU meter zijn uitgerust.
In dit specifieke geval is er weliswaar een klein verschil in uitvoering te zien maar vele andere apparaten hebben exact dezelfde VU meters zoals te zien is op middelste foto van een Artec MPA 50/100 versterker.
De sleuven voor de schuifpotmeters, om het volumeniveau in te stellen, zijn duidelijk op fabrieksmatige wijze gemaakt. En ze lijken in beide modellen exact hetzelfde. Nu weet ik wel dat dit natuurlijk geen doorslaggevend argument is, maar toch... het zijn gewoon hartstikke mooie gleuven uitsparingen!
Van binnen hebben beide apparaten eenzelfde opbouw. Nu zou dat natuurlijk toeval kunnen zijn, ik bedoel er zijn maar een paar manieren waarop printen kunnen worden geplaatst en met bedieningsorganen kunnen worden verbonden, opvallend is het wel. Evenals het gebruikte printmateriaal, dit is duidelijk hetzelfde...
Een maatje wist te vertellen dat de faders in het SMTPA 5A mixertje (boven, de rechter foto) hoogwaardige typen waren. Namelijk professionele schuifpotmeters (metaal) van Preh. En dat bevestigd naar mijn idee een beetje mijn vermoeden dat het ongemerkte mono mixertje een vroeghe uitvoering zal moeten zijn.
Omdat beide mixertjes in bijna identieke behuizingen zijn ondergebracht kan het natuurlijk niet anders dan dat de constructie hiervan grotendeels hetzelfde zal moeten zijn. Opvallend is echter dat zelfs de aanduiding van de ingangen met elkaar overeenkomt.
Op zwart plaktape met witte letters bedrukt.
Mijn conclusie
Ik kan niet anders dan concluderen dat het onbekende mixertje een Artec apparaat is. Mogelijk een proto-type of zelfs een eerste serie en ik had de hoop, toen ik aan dit *kuch* artikel begon, dat ik wel iemand kon vinden die mij meer over de Artec periode kon vertellen. Ik heb hiertoe verschillende mensen per e-mail aangeschreven maar heb van slechts een enkeling een antwoord ontvangen. En dat is jammer want het leek mij erg leuk deze vergane glorie met behulp van informatie uit de eerste hand eens in het zonnetje te zetten. Helaas, het is niet anders.
Mocht er een verzamelaar zijn die interesse heeft in deze twee mixertjes dan mag ie die voor een spreekwoordelijke appel en een ei (tegen verzendkosten + een verhaal over de hobby) in de verzameling opnemen.
De foto van de Artec SR-32B is eigendom van de webstek SoundTapewereld en valt onder de gebruiksvoorwaarden van deze website!