Trouwe kijkbuislezertjes weten dat Eli zich, behalve het af en toe voor een blafsessie uit zijn hok komen, ook bezig houdt met elektronica. En dan in het bijzonder met audio (zelf)bouwontwerpen. Niet dat ie vandaag de dag nou zoveel bouwt, het blijft meestal beperkt tot wat gemijmer dat vroeghur alles beter was en zow... Maar af en toe kun je em treffen op een (ruil)beursje of is ie digitaal in gesprek met mede enthousiastelingen.
Iets waar ik de laatste twee jaar steeds meer tijd in steek is het verzamelen van beschrijvingen van ontwerpen. En ook verzamel ik oude boekjes op dit gebied. Vooral de uitgaven van uitgeverij De Muiderkring of Wimar hebben mijn interesse maar ik vergrijp me ook wel eens aan oude tijdschriften zoals de ELO. En zo beland ik tijdens mijn speurtochten wel eens op de webstek van een mede enthousiasteling en vaak laat ik daar dan even een berichtje achter. Zo ook toen ik op een Belgische webstek stuitte waarop allerlei wetenswaardigheden over de zelfbouwpakketten van Polykit, MBLE en Philips stonden.
MBLE
In het begin van de jaren 70 lanceerde de firma MBLE (Philips) in België een heel nieuw gamma van elektronica kits. Deze bouwkits, ook wel Combi/Pak of Kitpack genoemd, werden uitgebracht onder de merknaam Polykit.
En deze bestonden uit experimenteer- dozen (EE-reeks), versterkers, tuners, elektronica bouwkits voor de auto, tot en met professionele meetapparatuur. Zelfs zwart/wit en kleuren-tv's, compleet met kast, waren in bouwkit verkrijgbaar! Ja luitjes, dat waren nog eens tijden en dat heb ik de webmaster van deze webstek dan ook laten weten! Je weet wel, zo in de trant dat vroeghur alles beter was.
Een dagje later kreeg ik antwoord van webmaster Ludo Withofs uit Bilzen (BE) die aangaf dat hij mijn webpage dikwijls en met veel aandacht had bezocht! Tja, en daarmee maak je jezelf bij Eli natuurlijk hartstikke populair. Toch? Helemaal toen bleek dat hij voor mij een verwijzing naar de in mijn collectie ontbrekende nummer 6 van Philips Nieuws had bijgesloten!
Uit het e-mailtje van Ludo bleek dat zijn interesse buiten de Philips zelfbouwpakketten uitging naar MBLE en de Polykit bouwkits. Dit zijn de Belgische uitvoeringen van de in Nederland bekende Philips pakketten die slechts op detail hiermee verschillen. Zo vind ik de uitvoering van de Belgische behuizing voor de mengeenheden een stuk spannender dan de Nederlandse. Ludo was op zoek naar het voorfrontje van de losse mengeenheid-unit zo schreef hij. Hij was op zoek naar informatie en documentatie van verschillende andere pakketten. En , oh ja, hij deed het één en ander met het retoucheren van documentatie. Dat ook.
Ondanks dat ik Ludo niet kon helpen stuurde ik em een foto van een voedingseenheid die ik net ervoor had weten te scoren. Waarna wij digitaal verder aan de praat raakten. Na een paar dagen bleek Ludo de foto die ik had gestuurd, je gelooft het niet, omgezet te hebben naar een printontwerp inclusief componentenweergave! Nou, en vanaf dat moment zijn we eigenlijk alleen maar druk bezig geweest met het scannen en retoucheren van een aantal (zelf)bouwaanwijzingen en een paar oude elektronica boekjes.
Ludo is namelijk een kei in het retoucheren van documentatie. Sterker, ik durf wel te stellen dat ie een professional is. En ook wat betreft zijn technische kennis zit het wel snor. Zo wist hij mij tijdens het retoucheren van het door mij gescand boekje Jongens en Elektronica van uitgeverij De Muiderkring te vertellen dat in een schema, dat zich over een tweetal pagina's uitstrekte, een lijntje miste. Precies, op de naad van de twee pagina's, zo bleek toen ik er een paar Goegeltjes aan waagde!
Logisch, eigenlijk. Want je moet weten dat Ludo al op negenjarige leeftijd verlichtingsschakelaars in de veestallen van zijn grootouders herstelde en in de jaren hierna, van alles met 12 volt schakelingen deed. Hierbij dient aangetekend te worden dat zijn broer of zus geregeld mochten ehhhh,laten we het 'assisteren' noemen,..
Opvallend in het verhaal van Ludo is dat hij, net zoals ik destijds, absoluut geen gevaar in het lichtnet zag. Natuurlijk waren en werden wij beiden continu gewaarschuwd maar toch. Zo schrijft Ludo dat hij af en toe eens wat voorwerpen in één of ander stopcontact
stak en dat dit geregeld elektrische schokken tot gevolg had. Zo controleerde Ludo staande op een werkbank en met een aardappelschilmesje in de hand eens of er wel spanning op de lampfitting stond. Oké toegegeven, zelf was ik niet veel beter. Ik herinner me dat ik een 12 lampje in iets van wat op een 220 Volt lampenfitting leek had gelegd, wat natuurlijk helemaal niet paste, en het geheel met behulp van een snoer waaraan ik netjes een 220 Volt stekker had geknutseld in het stopcontact stak. Het gevolg waren, behalve de (gelukkig) gesprongen smeltveiligheid, een luide knal en een compleet zilver uitgeslagen lamp die ik hierna weken lang heb bestudeerd.
Man, wat een geluk had Eli toen, realiseer ik mezelf als ik hieraan terug denk.
De eerste!
Afijn, het gesloop van allerlei oude televisie en radio's had voor Ludo tot gevolg dat hij op z'n tiende verjaardag zijn eerste Philips experimenteerdoos, een EE1003, kreeg. Hij schreef mij dat het voor hem een geschenk uit de hemel was. Dat hij en zijn ouders destijds met het openbaar vervoer naar de Maastrichtse electronicahandel Vogelzang afreisden om het bestelde pakket op te halen. En dat hij de jaren erop volgend bij iedere Sint Nicolaas of bij een goed rapport, een aanvuldoos (EE1004, EE1005 en EE1006) wist te scoren! Dat zijn eerste kennismaking met de Philips zelfbouw pakketten dankzij een vriend was, die er maar niet in slaagde om de R6802 (2,5W versterker) bouwdoos 
aan de praat te krijgen. Een transistor was verkeerd gemonteerd zo ontdekte hij aan de hand van de bouwbeschrijving. Waarvan hij vervolgens nog snel even met een balpen een kopietje maakt.
Zijn aller eerste zelf gebouwde Polykit betrof de R6834. Een 4 á 10W versterkertje dat bestond uit de geïntegreerde schakeling TAA435 met AD161-AD162 eindtorren. Volgens Ludo voor die tijd een krachtige versterker
. Een leuke anekdote is dat een neef van hem door onzorgvuldig soldeerwerk het IC had beschadigd en dat hij door het IC schema, dat in de bouwbeschrijving stond, te bestuderen deze wist te repareren. Juist op die punten was namelijk een interne weerstand doorgebrand en dus soldeerde Ludo simpelweg een vervangende weerstand over desbetreffende pinnen waardoor het IC weer werkte! Ook wist hij de levensduur van het ontwerp aanzienlijk te verbeteren door op het IC een koelelement te plaatsen. De jeugd had namelijk wel eens de gewoonte de volumeknop op tien te zetten waardoor het IC al snel oververhit, en dus defect, raakte. Ja mensen, zo weet je als scholier natuurlijk behoorlijk wat zakgeld te besparen want dat IC kostte in die tijd toch nog een paar guldentjes Belgische franken. Het zal dan ook niemand verbazen dat Ludo een opleiding op de Technische-school te Tongeren ging volgen. Alwaar hij op het gebied van elektronica mijlen op zijn medestudenten voor lag.
Bij zijn eerste werkgever , we hebben het dan over 1978, heeft Ludo ook veel ervaring opgedaan met digitale technieken. Want deze firma produceerde reedrelais en PC-toetsenborden. Deze keyboards waren in die tijd nog volledig bestukt met IC's uit de TTL en CMOS reeks. Vandaag de dag echter verdient Ludo zijn brood als hersteller van elektronica apparatuur zoals frequentieregelaars, meetapparatuur, moederborden van personal-computers, notebooks en beeldschermen bij de Ford-Motor-Company te Genk. Dat wil zeggen, tot 2014... Want dan zal deze vestiging zijn poorten sluiten. Wat Ludo dan gaat doen weet ik niet maar ik heb zo'n vermoeden dat het wel met zijn hobby te maken zal hebben.
Het leuke is dat Ludo, net als ik, pas een jaartje of wat terug weer begonnen is met verzamelen. Het zijn vooral de meetinstrumenten, een mengeenheid en een aantal andere audiokits die hij na lang zoeken op 2ehands sites heeft kunnen aankopen. Vanaf zijn studententijd heeft hij altijd documentatie over deze bouwkits verzameld en omdat veel van dit materiaal nergens meer te vinden is dit volgens hem reden te meer om wat hij heeft te digitaliseren, te retoucheren en op zijn webstek te plaatsen. Zeg maar om te bewaren voor het nageslacht. En hiervoor krijgt hij zeker ook mijn handjes op elkaar!
Afijn, je moet zelf maar eens een kijkje op de webstek van Ludo gaan nemen want je zult hierop een indrukwekkende hoeveelheid informatie aantreffen die de komende tijd, zo heb ik het gevoel, behoorlijk zal worden uitgebreid.
Ik hoop dat Ludo en ik nog een tijdje met het scannen en retoucheren van oude bouwbeschrijvingen en boekjes mogen doorgaan!
Voor ik het vergeet: alle bestanden zijn in het Portable Document Format (PDF) gecomprimeerd en geretoucheerd door L.Withofs uit Bilzen (BE)!
De Muiderkring
| Titel | Bron | Grootte |
|---|---|---|
| Bandrecorder versterkers voor zelfbouw | Veni etinam | 19.3 Mb |
| Jongens en electronica | Veni etinam | 41,2 Mb |
Wimar
| Titel | Bron | Grootte |
|---|---|---|
| Jongens Transistorboek | Veni etinam | 15,5 Mb |
Nawoord
Aan alle eventuele rechthebbenden laat ik weten dit materiaal als cultureel erfgoed te zien. In geen geval is het mijn bedoeling uw rechten te schenden. Mocht u toch van mening zijn dat deze publicatie een rechtenschending betreft dan nodig ik u uit contact met mij op te nemen.