Zomaar een paar weekjes geleden zag ik op veiling webstek Marktplaats een advertentie van een Philips Audio bouwpakket - NL3405 + NL3406.Omdat Eli druk is met het verzamelen van ouwe Philips meuk uit het eind van de jaren zeventig en het begin van de jaren tachtig moést ie daar natuurlijk meer van weten. Deze nummers spaart ie wel niet.. maar ja in de advertentie werden een tweetal gemonteerde printjes van de zelfbouwpakketjes NL3405 + NL3406 aangeboden. Inclusief kopie van de bouwbeschrijvingen... En wat doe je dan?
Het bijzondere aan deze eenheden is dat het zogenaamde elektronische regelingen zijn. Dus geen traditioneel geluidspad dat door één of meerdere transistors wordt versterkt en door signaal voerende volume en toonregelingen wordt beïnvloed. In plaats daarvan bestaat het ontwerp uit een Philips TCA IC dat met behulp van een stuurspanning de volume, de balans en zelfs de klank kan veranderen. In 1975 vrij uniek, vandaag de dag standaard... Het voordeel, zo werd toen gesteld, was dat er geen storing via de regelaars kon worden geïntroduceerd. Wat men gemakshalve maar even vergat was natuurlijk dat het IC zelf dan wel zo moest zijn gemaakt dat deze het signaal niet onbedoeld zou beïnvloeden. Iets dat door dergelijke schakelingen vaak niet helemaal waar kon worden gemaakt.
Door Philips werden een tweetal ontwerpen, inclusief componenten opgave, in het Hobbyskoop nummer van mei 1975 (11) besproken. En het lijkt er een beetje op dat ze met deze ontwerpen destijds voor de zelfbouwmarkt geen plannen hadden. Kort hierna, in het december nummer van datzelfde jaar, publiceerde de Engelse uitvoering van het blad Elektor een compleet bouwontwerp voor een voorversterker met de toepasselijke titel '730/740'. Philips zag kennelijk hierna wel brood in de ontwerpen want in het Hobbyprogramma 1976/77 werden de eerder gepubliceerde ontwerpen als nieuwe NL bouwpakketjes gelanceerd.
Serie
De serie bestond uit de toonopnemer versterker NL 3403. Deze was weliswaar niet met een TCA IC uitgerust maar behoorde tot de serie en was geschikt voor platenspelers met een zogenaamd magnetodynamisch opneemelement. De NL 3405 stereo voorversterker met elektronische volume en balans regeling was uitgerust met een TCA 730. De NL 3406 eenheid, die was voorzien van de TCA 740, was uitgerust met twee verschillende elektronische toonregelingen, de lage en de hoge. De laatste eenheid, de NL 3415 regelde alleen de midden tonen (presence).
Terug naar de Marktplaats aanbieding, twee van de vier pakketjes scoren is natuurlijk helemaal niet slecht. Nu wil het toeval dat ik in mijn email communicatie de URL van mijn webstek had vermeld en dat de verkoper hierop een kijkje had genomen. En er zodoende achter kwam dat ik ouwe Philips meuk verzamel. Hierop bood hij mij spontaan een derde module, de NL 3415, aan! Niet compleet schreef hij maar ach, dat kan de pret op zo'n moment natuurlijk niet drukken. De mijne tenminste niet, en dus was de deal hierna ook zo gesloten en lag binnen no-time een keurig netjes verpakt pakketje in de brievenbus (thanks Ernst!).
Tijdens het uitpakken van dit lekkers schoot me te binnen dat ik in één van de oude elektronica blaadjes van vroeghur ooit eens een artikeltje over een aantal van deze modulen had gelezen. En ja hoor, na en avondje bladeren in mijn ELO en Hobbit collectie bleek het niet om één maar om drie artikelen te gaan. Een serie van drie artikelen die een 2x75 watt versterkersysteem met hybride schakelingen beschrijft. Het regel gedeelte hiervan bestaat uit de Philips pakketten NL 3405 en NL 3406.
Even weer voor de glazig kijkende kijkbuislezertjes: in het midden van de jaren 70 waren er op de Nederlandse markt verschillende elektronica bladen te koop. De bekendste waren de Elektuur en de Radio Bulletin maar het blad waar ik het meeste mee had was de ELO. Deze uitgave van Kluwer Technische Tijdschriften zag in oktober 1977 als Nederlandse editie van het Duitse blad dat in Duitsland door uitgeverij Franzis werd uitgegeven, het levenslicht. Een lang leven was de titel echter niet gegund. In de juni 1980 editie werd aangekondigd dat de samenwerking met Franzis werd beëindigd. Het laatste jaar waren bijna alle schakelingen die in de ELO waren afgedrukt in Nederland ontworpen en dus was men nog nauwelijks in Duitstalige content geënteresseerd. Om de nieuwe koers te benadrukken werd de naam van het blad in Hobbit veranderd. Een naam die was afgeleid van de woorden hobby en bit. Digitaal was toen in opkomst en dus 'hot'...
Afijn, het eerste nummer werd in augustus 1980 uitgegeven maar hoe het met de Hobbit is afgelopen weet ik niet. Ik ben in het bezit van alle ELO bladen. En het laatste Hobbit nummer dat ik in mijn bezit heb is die van december 1983. Mocht jij informatie hebben dan houd ik mezelf beleefd aan bevolen.
Tja, en nu liggen die eenheden hier op de werktafel...
De meegeleverde kopieën van de bouwbeschrijvingen bleken niet helemaal compleet maar wel van voldoende bladzijden voorzien om beide niet complete beschrijvingen die ik als PDF in mijn bezit heb te completeren. Tjonge, wat een mazzel toch weer! De enigste eenheid die ik nog mis is de NL 3403. De toonopnemer voorversterker. Als je die hebt, nou ja, je weet vast wel de contactpagina te vinden. Toch?
Overzicht
Onderstaand het overzicht:
|
Stereo toonopnemer voorversterkerNL3403 PDF |
|---|
|
|
Geschikt voor magneto-dynamische, overeenkomstige elektrodynamische en HIFI-keramische toonopnemers. Past goed bij de elektronisch geregelde voorversterkers NL 3405, NL 3406 en NL 3415. Kan ook worden gebruikt als losse voorversterker met twee kleine 9V batterijen als voedingsbron. De opname karakteristiek van de grammafoonplaten wordt gecorrigeerd volgens RIAA. Door lage vervorming ook zeer geschikt als bouwsteen in HIFI installaties|
Stereo voorversterker met electronische volume- en balans regelingNL 3405 PDF |
|---|
|
|
Kan direct achter afstemeenheid of eenvoudige platenspeler worden gebruikt. Voor HIFI opnemers moet een stereo-toonopnemer-versterker NL 4303 worden voorgeschakeld. Volume en balans worden voor beide kanalen tegelijk ingesteld met behulp van enkelvoudige schuifpotentiometers die het gelijksspanningsniveau op enkele punten van de toegepaste geïntegreerde schakeling regelen. De fysiologie op de volumeregeling wordt eveneens op de volumeregeling wordt eveneens door middel van een gelijkspanning in en uit geschakeld.|
Stereo voorversterker met electronische volume- en balans regelingNL 3406 PDF |
|---|
|
Deze toonregeleenheid kan gecombineerd worden met de NL 3405, de voorversterker eenheid elektronisch geregelde volume en balans. En met de presence regeleenheid NL 3415. |
et deze eenheid kunnen zowel de lage- als de hoge tonen worden geregeld door variatie van het gelijkspanningsniveau op enkele punten van de toegepaste geïntegreerde schakeling (IC). De verbindingen tussen de montageplaat en de bijgeleverde potentiometers kunnen desgewenst lang zijn omdat ze alleen gelijkspanning voeren.|
Stereo-presentie-eenheid met electronische regeling NL 3415 PDF |
|---|
|
Deze regeleenheid kan gecombineerd worden met de NL 3405, de voorversterker eenheid elektronisch geregelde volume en balans. En met de regeleenheid voor lage- en hoge tonen, de NL 3406. |
Met deze eenheid kan het toongebied waarvoor het menselijk oor het gevoeligst is worden opgehaald of verzwakt door variatie van het gelijkspanningsniveau op één punt van de toegepaste geïntegreerde schakeling (IC). De verbindingen tussen de montageplaat en de bijgeleverde potentiometers kunnen desgewenst lang zijn omdat ze alleen gelijkspanning voeren.