Op één van mijn favoriete fora, waar ouwe mannetjes over niets anders dan allerlei ouwe electronica zemelen, zag ik van de week een advertentie waarin voor een luttel bedrag een paar zelfgebouwde Philips A18 model luidsprekers werden aangeboden. De combinatie is geheel volgens het Philips boekje.
emailde, de eigenaar van de kastjes, Gerard Jongbloed mij terug. En ook dat hij de boxjes jarenlang aangesloten heeft gehad een 2 x 12W versterker, gemaakt uit het Philips bouwpakket HF311.
Potjandorie, van zulk nieuws wordt Eli nou zo ordinair hebberig hè! Maar ja, ruimtegebrek...
Gelukkig kreeg Gerard via Marktplaats een gegadigde aan de lijn. Hij had de boxjes daar ook te koop gezet. En leek het er eerst op dat de koper alleen in een paar onderdelen van de boxjes geinteresseerd was, na een luistersessie met Graceland van Paul Simon maakte hij toch heel duidelijk de indruk de kastjes wel intact te zullen laten. Zo schreef Gerard.
Poef... gered!
Eigen stuff
Dat was trouwens niet de laatste email die ik van Gerard kreeg. Ik had em in de tussentijd gevraagd of hij interesse had om aan een *kuch* artikeltje over deze boxjes voor op mijn webstek mee te werken. Gerard is namelijk een geroutineerde schrijver. Hij onderhoudt 
niet alleen zijn reuze interessante webstek maar is ook auteur van het boekje Elektronica - Zelf ontwerpen en bouwen waarvan in 1982 de eerste druk door Kluwer Technische Boeken uit Deventer werd uitgegeven. Ik zal je niet met de details hierover vermoeien want op de webstek van Gerard kun je hierover van alles lezen. Maar duidelijk is dat Gerard weet waar ie het over heeft.
Logisch natuurlijk als je tijdens je middelbare schoolperiode een paar rechtuit ontvangers en een 6W versterker in elkaar knutselt. Die trouwens later weer tot een 10W balansversterker werd omgebouwd. En nee niet als bouwpakketje maar gewoon hoppa, vanaf schema, zelf je componenten opstelling bedenken. Jammer was wel, zo schreef Gerard dat die zelfgebouwde toestellen, ondanks alle aanwijzingen die hij daarover las, nooit helemaal zonder brom werkten. Dus ja, toen zijn oudere broer hem vroeg een versterker voor hem te bouwen koos Gerard toch liever voor een, zoals hij het schrijft, uitgekiend ontwerp
. En dat werd een Philips bouwpakket. Oftewel de HF-302.
Waarom een Philips?
vraag je me? Nou, omdat Gerard's vader destijds bij de tv ontwikkeling van Philips werkte. En allerlei Philips spul, met een ouderwets Nederlandse korting van 30%, bij de Philips Personeelswinkel kon aanschaffen. Logisch dus dat de allerleerste kennismaking van Gerard met electronica als hobby een Philips Pionier Junior bouwdoosje betrof dat hij voor zijn verjaardag, ergens in 1957 of 1958, kreeg...
Geknutsel
Jaren later toen buizen in onbruik begonnen te raken en stereo bijna gemeengoed geworden, experimenteerde Gerard wat met stereoweergave door één kanaal aan te sluiten op zijn monoversterker en het andere kanaal op de pick-up ingang van zijn radio. Maar dat was het toch niet helemaal. Ook wilde hij een versterker die geschikt was voor een platenspeler met een MD-element. Dus keek hij rond naar een geschikt bouwpakket. Philips bood in die tijd de HF311 aan, een pakket voor een 2 x 12W stereoversterker, en dat was eigenlijk precies wat hij zocht. Voor die versterker bouwde hij in eerste instantie twee akoestische boxen uit het Philips boekje Luidsprekerbehuizingen voor zelfbouw (editie 1971). Samengesteld met de luidsprekers AD8065/W8 en AD0160/T4, en een 1500 Hz scheidingsfilter. Dat voldeed redelijk, maar Gerard vond het middentonengebied toch wat 'magertjes': Tja, en dan ligt een uitbreiding met een middentonenspeaker als de AD5060/SQ8 voor de hand. Samen met vervanging van het enkele scheidingsfilter door twee scheidingsfilters van 500 Hz (laag/midden) en 5000 Hz (midden/hoog). Voordeel van de AD5060/SQ8 boven oudere middentonenspeakers was, dat de nieuwere speaker in een akoestisch gesloten pot werd geleverd en dus geen afgezonderde, geluidsdichte binnenkast behoefde
aldus Gerard.
Indertijd vond elke twee jaar in de RAI de Firato plaats, een tentoonstelling van actuele radio-, HiFi- en tv-apparatuur. Voor een hobbyist als Gerard was een bezoek hieraan een absolute must. En daar zag hij een vrij kleine stand
van de Hilversumse firma Solosound, die met houtpakketten voor de zelfbouw van akoestische boxen adverteerde. Ondermeer een houtpakket dat helemaal op maat was voor zijn combinatie. En ja, dat zijn dus die boxjes waar ik zo over liep te emmeren. Aanschaffen, of niet. Gedoe met ruimte, en zo...
Afijn, Gerard besloot de kasten te kopen en hij schrijft hier nooit spijt van te hebben gehad: goed materiaal, alles paste perfect, luidsprekeropeningen passend op de millimeter. Zelf bedrading en glaswol geluidsisolatie aanbrengen, een doekje uitzoeken voor het front, en de kasten aflakken. De boxen klonken prima en hebben jaren voldaan, samen met mijn HF311 versterker en mijn inmiddels óók samengestelde FM14 (MG/FM stereo tuner).
Waarom iets vervangen dat goed is?
Na vele jaren plezier van de installatie te hebben gehad, wilde ik toch wat anders, en dat werd een Sony versterker van 2 x 100W met twee MBQuart boxen. Die installatie heb ik nog altijd.
En wat is er gebeurd met die HF311 en de model A18 boxen?
Die verdwenen op zeker moment naar de studentenkamers van mijn zoons, maar werden daar - zo bleek - niet altijd met zorg behandeld. Op zeker moment was één van beide kanalen van de versterker opgeblazen en daarom heb ik de versterker en de boxen maar weer teruggenomen en het defecte kanaal van de versterker van een nieuwe eindversterker voorzien. Ditmaal gebruikmakend van een TA761 OpAmp en een BD675/BD675 paar. Ik heb de versterker en de boxen daarna nog vele jaren aangesloten gehad op de geluidskaart van mijn pc. Bij de vervanging hiervan door een laptop heb ik voor de aansluiting van de geluidsinstallatie een Behringer UCA202 interface gekocht omdat de laptop geen Line-in ingang had. Maar ja, in mijn kleine werkkamertje namen de boxen eigenlijk onevenredig veel ruimte in beslag. Dus, toen ik op afgelopen Koningsdag een paar kleine, maar desondanks heel behoorlijk klinkende Panasonic boxjes kon scoren die bij het grofvuil terecht dreigden te komen bij het opruimen van de verkoopstek, besloot ik toch om afscheid van mijn 40 jaar oude boxen te nemen.
...
Damn, toch jammer dat ik zo weinig ruimte heb...