Voor veel enthousiastelingen zijn de veelvuldig in de Philips zelfbouwpakketten gebruikte Radiohm schuifpotentiometers een doorn in het oog. Bij velen kraken en ruisen ze dat het een lieve lust is... Veel oplossingen waren er destijds voor dit probleem niet. Behalve dan aanschaf van extra exemplaren of proberen schuifpotjes die last hadden van dit euvel eens goed met schoonmaakspray door te spuiten.
Vandaag de dag zijn er nog maar een handje vol leveranciers van Radiohm potentiometers. Die vaak voor pittige prijzen leveren. En daarom kwam Eli op het idee om producent Newtunirama in Tunesië eens een e-mailtje te sturen en te vragen of 'ons' oude Philips type nog geproduceerd werd en/of dat er nog ergens een voorraadje verstopt lag... Dit bleek allemaal niet het geval en dat is best wel een tegenvaller omdat ik door de jaren heen gebruik van een ander merk nooit ben tegen gekomen. Logisch want vaak moet er dan van alles aan het chassis van de eenheden worden gewijzigd. Een klus waar velen gewoon niet toe in staat zijn. Ermee leren leven lijkt dan het devies en het leek er jaren op dat dit hét was...
Nou wil het toeval dat Mr.Velleman in de loop der jaren heel wat andere merken en uitvoeringen van mengtafeltjes dan alleen Philips (zelfbouw) voorbij heeft zien komen. Dateq, Iemke Roos, RIM en, ik mis ongetwijfeld nog wel een paar merken, ook Velleman. En daarom goed op de hoogte is van hoe die dingen in elkaar steken en welke oplossingen er voor bijzondere problemen uitdagingen zijn gevonden. Niet vreemd dus dat Mr.Velleman tijd in het schuifpotjes probleem van de Philips zelfbouw mengeenheden heeft gestoken en aan een eerder MOD artikeltje op deze webstek hierover al het één en ander heeft bijgedragen. Zo viel zijn keuze voor een alternatieve schuiver destijds op het merk ALPS: een type schuifpotentiometer van dit merk is met een kleine 
wijziging op het freem van de mengeenheid toe te passen. Bijkomend voordeel is dat de loperbaan van de ALPS met een tweetal plastic flapjes is afgesloten. Hierdoor wordt er veel minder stof in de potentiometer verzamelt. Het gebruik van dit merk en type prompte destijds maatje Suretrak om voor de 3D printer alternatieve freems te ontwikkelen. Maar omdat niet iedereen een 3D printer heeft staan of omdat men gewoon eens lekker de handjes uit de mouwen wil steken wordt door maatje COAX in dit *kuch* artikeltje over het wisselen van de traditionele Radiohm schuifpotjes door ALPs uitvoeringen op het standaard freem verslag (inclusief foto's!) gedaan: Deze modificatie doorvoeren is niet echt moeilijk maar er spelen wel een aantal
zo laat COAX weten.overwegingen dingetjes!
Past dat?
De afmetingen van de ALPS schuifpots zijn anders dan die van de Radiohm exemplaren.
Niet alleen de lengte van de ALPS is korter in vergelijk met de Radiohm, ook de loper ligt, in tegenstelling tot de Radiohm, in het midden. Veel van de door Philips in de serie mengpaneeleenheden voor zelfbouw toegepaste Radiohm schuifpotentiometers hebben namelijk de baan van de loper niet op de hartlijn maar naar één kant. Er zijn zelfbouwpakketten met Radiohm exemplaren waarvan de loper in het midden, aan de linkerkant of aan de rechterkant is gepositioneerd. Dat is best wel bijzonder en waarschijnlijk ook de reden dat Philips dit type zo veel vaak heeft toegepast. Het maakt het mogelijk schuifpotentiometers heel dicht naast elkaar te leggen maar toch voldoende ruimte voor de schuifknoppen te houden. In ieder geval maakt deze positionering dat de nieuwe ALPS nooit passen en dat voor bevestiging er in het freem nieuwe bevestigingsgaatjes moeten worden geboord. Heel moeilijk is dit niet, maatje COAX gebruikt hiervoor een 2,5mm metaalboortje. En voor het bepalen van de precieze plek gebruik je de door maatje Suretrak opgestelde boorplannetje in PDF formaat. Deze is voor zowel de dubbele alswel de stereo uitvoering van de Radiohm schuivers opgesteld en kun je links op deze webpagina downloaden!
Het is wel even opletten bij het monteren van de ALPS schuivers op het freem. Dit gaat het beste met de niet overal verkrijgbare M2x4 boutjes maar je kunt ook gebruik maken van langere uitvoeringen zoals M2x6, of zelfs M2x8 of M2x10 die je dan natuurlijk wel even moet inkorten! Als ze namelijk te lang zijn loop je het risico het binnenste van de ALPS schuiver te beschadigen en daarom is inkorten tot maximaal 5 mm zeker noodzakelijk! De kop ervan borgen met een druppeltje nagellak o.i.d. kan ook geen kwaad om te voorkomen dat ze alsnog losraken mocht je ze uit vrees voor beschadigingen niet op standje 'ze moeten vast!' hebben aangedraaid.
Knopjes
Tweede dingetjes is dat de originele Philips schuifknopjes niet zomaar passen. Ik zou schrijven dat ze helemaal niet passen maar maatje COAX heeft een voor hem goed werkende oplossing. Die er uit bestaat dat de loper ietwat wordt ingekort en van een tweetal laagjes krimpkous wordt voorzien.
Deze oplossing is flexibel genoeg om het schuifknopje er goed op te laten blijven zitten. Voor nu, dus het zou kunnen dat in de toekomst de fitting minder strak wordt. Wil je dat risico niet lopen dan dien je naar alternatieve knopjes uit te wijken maar aan de andere kant als het spul jaren zit, houdt natuurlijk niets je tegen het truukje nog een keer uit te voeren mocht het los gaan raken. Dan zit het weer voor jaren!
STEREO uitvoeringen
Er zijn, zover bekend, geen mono ALPs exemplaren beschikbaar die op het freem van onze mengpaneeleenheden passen. Dit betekent dat altijd stereo schuivers aangeschaft moeten worden. Nu is vandaag de dag voor de echte liefhebber de prijs nu niet direct zo'n issue maar toch... daar staat wel tegenover dat er stiekem alternatief gebruik kan worden gemaakt van het andere kanaal. En wie hierover een strak idee heeft kan die altijd even meelen natuurlijk...
Zo zie je maar dat als jij er zorg voor draagt nauwkeurig te meten, je het goede materiaal in huis hebt, rustig werkt en het freem tijdens het boren goed ondersteunt, de klus zo is geklaard!