Nadat ik eerder dit jaar met succes een klein Märklin 30.000 digitaal stoomlocje gemodificeerd had, besloot ik om mijn gele Märklin NS 1600 locomotief, met het artikelnummer 29256, genaamd startset 'Nederlandse Werktrein' ook aan te gaan pakken.
Hier zou ook best wat mogelijk moeten zijn door wat te gaan spelen en experimenteren met wat CV instellingen in deze loc.
En dat is me inderdaad prima gelukt, voor een complete beschrijving over hoe en wat, zie downloadbaar document hiernaast.
Puur door met de Mobil Station 2, of MS2, controller wat CV waardes aan te passen, met behoud van de standaard decoder in deze 1600 locomotief, zijn het aantal lichtfuncties nu behoorlijk uitgebreid ten opzichte van wat standaard door Märklin vanaf de fabriek in deze loc. decoder voorgeprogrammeerd was.
Voor de eventuele nabouwers: De soldeerbout blijft hierbij gewoon in de kast liggen, u kunt zich beperken tot alleen deze aanpassingen te gaan doen, dat kost u helemaal niks extra's omdat de strandaard loc. decoder in deze loc, een mLD3 type, dit soort gehark met CV instellingen gewoon ondersteunt, rechtstreeks vanuit de MS2, CS2 of CS3.
Van licht naar geluid
Nadat bovenstaande prima gelukt was, ging het daarna toch weer wat kriebelen... ik wilde hiernaast nog veel extra geluiden gaan toevoegen in deze loc!
Links in dit venster het originele NS1652 mLD3 bestand dat al in de NS 1652 zit (handig om te weten: deze mLD3-decoder kun je niet uitlezen of van nieuwe software voorzien via mDecoderTool3).
En het mSD3 bestand, mijn eigen uitgebreide versie voor de 60977 sounddecoder, compleet met alle rijgeluiden, ventilatorgeluiden en stationsomroepen die in de tekst worden beschreven.
In deze loc. zit een mLD3 type decoder gemonteerd, een loc. decoder type (de L van Loc) zonder uitgebreide geluidsfunctie mogelijkheden vanwege het beperkte geheugen in deze decoders. Er bestaan ook mSD3 type decoders (de S van Sound) welke meer geheugen hebben en daardoor geschikter zijn als er veel extra geluidjes in een locomotief gewenst zijn.
Märklin levert een mooi stukje gratis software, de mDecoderTool3 software, welke vanaf de Märklin website te downloaden is. Daarmee kunnen loc. decoders types: mLD, mLD3 en mSD3 geprogrammeerd worden.
Dit kan via een daarop aangesloten Central Station 2 of Central Station 3 rechtstreeks gebeuren. Ik heb geen duur CS2 of CS3 apparaat maar een simpele MS2 controller die in de 'Nederlandse Werktrein' doos zat en kan daarmee helaas niet rechtstreeks zo'n loc. decoder programmeren, de oplossing is om de daartoe bestemde Märklin Decoder Programmer, artikelnummer 60971, te gaan gebruiken. Dit is een USB stick met een verlengprintje waarop a 21 pins connector, de zogenaamde 21MTC of NEM660 interface zit, hier kan rechtstreeks zo'n loc. decoder op geprikt worden zodat deze geprogrammeerd of uitgelezen kan worden.
Zo, klaar, dacht ik, eerst met de mLD3 decoder uit de loc. aan de slag en zien hoeveel extra geluidjes er dan nog mogelijk zijn...
Nou, mooi niet dus, hier kwam ik van een koude kermis thuis, alle fabrieks decoders die in Märklin loc's ingebouwd zijn, of dat nu mLD, mLD3 of mSD3 types zijn, kunnen helaas niet uitgelezen of geprogrammeerd worden, ze staan 'write protect' en de decoder tool bestempelt deze als 'niet ondersteunde decoders'.
Beetje jammer dit, maar goed er is wel een oplossing.
De decoder in de loc. uitwisselen met een zogenaamde 'umrüst decoder' en dan kan het weer wel.
In mijn situatie heb ik gekozen voor artikelnummer 60977, een Märklin SoundDecoder mSD3 E-lok-Geräusch. Dit is een complete kit, waarvan ik alleen de decoder gebruik, de rest van het spul is voor reserve voor...later...of nooit...
Märklin levert behalve de 60977, ook de 60975 en de 60976 umrüst mSD3 decoders, dit zijn exact dezelfde decoders, alleen voor het gebruiksgemak vanaf de fabriek al gevuld met een dedicated configuratie voor resp. Stoom-locs (60975), Diesel-locs (60976) of E-locs (60977).
Beginnende gebruikers die niets op hebben met de mDecoderTool3 software kunnen zo 'hun' dedicated decoder direct vanuit de doos in de loc. prikken en dit is volgens de Märklin filosofie voor de meeste Märklinisten kennelijk modelgetrouw genoeg. Wel handig natuurlijk als een stoomloc ook met stoomloc geluiden optrekt en je dan geen elektromotor hoort, of dat bij geluiden afspelen er dan een stoomfluit klinkt en niet bijv. een dubbel toons tyfoon hoorn. Waarom er in de originele 60977 E-loc kit overigens onder de F11 toets een stoom-fluit zit is denk ik een Märklin grapje...
Qua aankoop is het maar net wat uw handelaar voorradig heeft, of welke u in de kast heeft liggen, elk van die 3 decoders is in mijn/onze situatie geschikt, aangezien het orginele fabrieks bestand erin, toch overschreven wordt door mijn eigen dedicated .mdtp bestand.
Inladen!
Ik heb het uiteindelijk voor elkaar gekregen om hiermee mijn NS1652 loc. van veel extra geluid te voorzien, rijgeluiden enz. maar ook 49 stations aankondigings omroepen in de trein erbij, onderverdeeld in 11 vaste stations, 4 groepjes met 6 toeval stations en 1 groepje met 14 sequentiële stations. best veel vind ik zelf.
Voorbeeld: Beste reizigers, dit is station Amsterdam Centraal
, dat soort kreten, allemaal op te roepen met de 32 volledig benutte functietoetsen van mijn MS2.
Voor liefhebbers is het betreffende NS1652_mSD3 project bestand links in dit venster te downloaden! Daarmee kunt u uw NS1652 loc. exact dezelfde dingen laten doen als mijn loc., mits u de extra investering in een Märklin 60975, 60776 of 60977 mSD3 Sound decoder daarvoor over heeft natuurlijk.
Voor MS2 bezitters is dan tevens nog die Märklin Decoder Programmer 60971 nodig, maar CS2 of CS3 bezitters kunnen het programmeren eventueel ook via het programmeerspoor doen.
Ook hier kunt u de soldeerbout in de kast laten liggen.
Toekomstige aanpassingen
Ik denk niet dat mijn NS1652 project nu helemaal af is, het idee is om er komend jaar nog instelbare bestuurscabine verlichting aan beide zijden bij in te gaan bouwen, dan komt de soldeerbout wel weer van de plank natuurlijk, en/of er nog 2 telex koppelingen op te gaan monteren, waardoor het automatisch op afstand ontkoppelen van wagons aan deze loc. mogelijk gemaakt wordt, erg handig met rangeren.
Voor dit laatste is het handig om een zogenaamde 'koppelingswals' in de mSD3 decoder in te gaan stellen, met 1 druk op de knop, wordt dit ontkoppel proces dan geheel automatisch uitgevoerd, centimeter naar achteren rijden, koppeling open, centimeter naar voren rijden, koppeling dicht, en los zijn al die wagens of 'treinstam' erachter en de loc. staat weer vrij.
Hoe dat moet of kan, is niet helemaal helder door Märklin gedocumenteerd in de handleidingen bij de mDecoderTool3 software, veel puzzelachtig uitzoekwerk komt hiervoor bij de gebruikers op hun bordjes terecht, laten we het netjes zeggen:
Dit verdient geen schoonheidsprijs.
Ik had daarom bij Märklin een open sollicitatie ingediend als 'decoder specialist' waarin ik deze 'manco' aankaartte en maakte ze ook attent dat op fora de stemming al snel omslaat in kritisch of zelfs 'anti Märklin', wat toch nooit in het belang van een zo gevestigd en gerespecteerd merk als Märklin zou kunnen zijn.
Moet zeggen, in Göppingen is deze humor goed opgepakt, Märklin is niet echt ongevoelig betreffende deze punten, de boodschap is binnengekomen en het heeft daar aandacht. Hoe dan ook, in de nabije toekomst verwacht ik wel verbeteringen daarin vanuit Märklin.
Tot dat moment moeten ik en andere loc. decoder 'specialisten' het doen met wat we in fora of internet daarover kunnen terug vinden helaas.
Op YouTube vond ik een kanaal van een Duitse gebruiker, Meadow78, die op dit medium diverse best wel verhelderende video's gepost had over de mogelijkheden en onmogelijkheden in de mDecoderTool3 software, wat vele malen verder reikt dan de officiële Märklin handleidingen daarbij. Ook zogenaamde 'koppelingswals' ideeën worden door hem daar uitgebreid in besproken, kortom zaken waar ik veel aan gehad heb. Ik heb voor de liefhebbers de verwijzing naar het Youtube kanaal links in dit scherm geplaatst.
Gedachtenkronkel
Zit er meer in die fabrieksdecoder dan Märklin ons laat geloven?..
Het blijft een fascinerend fenomeen: de standaard Märklin mLD3 en mSD3 decoders in onze locomotieven laten zich keurig programmeren. CV's lezen en schrijven? Geen enkel probleem via MS2, CS2 of CS3. Maar zodra we in de mDecoderTool3 stappen, houdt het ineens op. Geluidsprojecten laden? Nieuwe functies toevoegen? Nee hoor, dat kan alleen met een losse umrüstdecoder, zegt Göppingen.
En dat zet je toch aan het denken...
Want technisch gezien is zo'n fabrieksdecoder vaak nagenoeg identiek aan de losse mSD3, immers: zelfde chip, zelfde aansluitingen, zelfde geheugen.
Zou het dan écht onmogelijk zijn? Of is het gewoon een slimme softwarematige 'deur dicht' in de Tool3, om te voorkomen dat we te enthousiast worden en de decoder vullen met nieuwe geluiden?
Misschien, puur een gedachte-experiment, zou je met een paar goed geplaatste CV-aanpassingen de decoder kunnen laten denken dat hij een umrüstdecoder is. Zou de Tool3 dan ineens wél openstaan voor een geluidsupgrade?
Natuurlijk, ik begrijp Märklin ook wel. Ze willen graag dat we af en toe een nieuwe decoder kopen, dat is commercieel logisch, en bovendien levert het hen een stukje kwaliteitscontrole op. Maar ergens kriebelt het toch... zit er misschien meer in onze locs dan wij mogen gebruiken?
Misschien dat de dames en heren in Göppingen ons ooit verrassen met een officiële 'ontgrendel'-functie.
We houden de seinen op groen!
COAX