Edwin vindt dat een IC als de TCA730 meer verdient dan alleen maar een verleden als regelversterker IC in televisies. Dat die ook het jasje van de serie Philips mengpaneeleenheden voor zelfbouw past. En die dan ook meteen de daad bij het woord voegt door zo'n eenheid te ontwerpen en te bouwen! Met als resultaat een volume regeleenheid op basis van de TCA730 die eruit ziet als een zelfbouw Philips NL7412 mengpaneel eenheid. Een, zeg maar NL7412 MkII.
Even hoe het begon: Edwin is al een tijdje druk met het verzamelen van oude Philips mengpaneel eenheden voor zelfbouw uit de jaren '70 en '80 uit de vorige eeuw. En zo hebben we destijds ook kennisgemaakt. Tijdens de overdracht van een vrachtje eenheden.
Edwin heeft namelijk het idee opgevat deze voor een ambitieus plan dat hij heeft in te gaan zetten. Afijn, in een eerder *kuch* artikel heb ik hierover al van alles gekakeld, ondersteund door allerlei door Edwin aangepaste printlayouts van Philips mengpaneel eenheden. De printontwerpen hiervan vielen op omdat deze in plaats van soldeerpennen van die mooie en vooral ook handige aansluitblokjes waren voorzien! Maar bij dit ontwerp ging hij verder,.. Een vaak gehoorde klacht van zelfbouwerts en hobbyisten is de vaak verslechterde kwaliteit van de schuifpotentiometers dat zich tijdens bediening uit in gekraak en ruis. Op zich natuurlijk niet vreemd na zoveel jaren ware het niet dat vervangexemplaren nauwelijks, en als ze dit al zijn tegen behoorlijk hoge prijzen, verkrijgbaar zijn. Daarbij is het ook een eigenschap van de door Philips gebruikte Radiohm typen waar op zich niet veel aan te doen is.
Gelukkig bracht voor vele zelfbouwerts de oplossing bedacht door Mr. Velleman, namelijk de montage van ALPS schuivers, uitkomst getuige de vele meeltjes die ik hierover heb ontvangen. En dit sprak ook Edwin aan. Eindelijk een oplossing die het uiterlijk van de eenheden intact hield en relatief eenvoudig toegepast kan worden!
TCA730
Wat Edwin ook aansprak was de praktische toepassing van het TCA730 IC. En dan niet gaan lopen zemelen dat de geluidskwaliteit minder zou zijn dan die van een discrete oplossing. Want dit blijkt helemaal niet uit de 'cijfertjes'! De TCA730 is een IC dat weliswaar niet nieuw is maar nog heel redelijk verkrijgbaar en ook nog eens voor schappelijke prijzen. En valt op omdat deze het volume en balans signaal met behulp van een gelijkspanning regelt. Niks geen gezeur meer dat bekabeling van en naar de regelorganen storing oppikken. En ook geen gefrommel meer met afgeschermde bekabeling die steevast moeilijk is weg te proppen.
Daarbij maakt dit IC ook nog eens gebruik van makkelijk voor de schuivers te verkrijgen weerstandswaarden die met een simpele draadverbinding desgewenst, omdat de gelijkloop tussen de verschillende kanalen uitstekend is, meerdere kanalen tegelijk kan regelen. Dus dubbel winst! En dat klinkt allemaal als een huis... niet vreemd dus dat Eli voordat ie het wel en goed door had door Edwin via Whatsapp met printontwerpen werd gebombardeerd waarin een TCA730 de hoofdrol speelde. Zodoende zag, na het onderling eens te zijn geworden over een aantal schematechnische wijzigingen, binnen no-time een ontwerp voor een alternatieve NL7412 Philips volgversterker het levenslicht. Mooi stukje teamwerk...
Alsjemenou!
Omdat Edwin de beroerdste niet is, nee écht niet!,.. heeft hij het initiële meerlaags printontwerp netjes omgezet naar een tweelaags én heeft hij meteen
maar even een prototype in elkaar geknutseld én getest! Natuurlijk geef ik dat hele proces van puzzelen, nalopen, bestellen, testen en weer aanpassen nu even simpel in één regel weer want er gingen nog heel wat app berichtjes tussen ons hierover heen en weer.
Het resultaat is een veelzijdige uitvoering van een eenheid die geschikt is voor zowel 15 als 24 Volt DC en maximaal zo'n 45 mA verbruikt. En alhoewel volgens het datasheet een ingangsspanning van meer dan 1V mogelijk is kan, als je deze MkII versie in een zelfbouw Philips mengpaneel als vervanging van een originele NL7412 wilt gaan inzetten, ter voorkoming van oversturing, het verstandig zijn het ingangssignaal naar een niveau van ongeveer 125mV terug te regelen. Bij de opgegeven versterkingsfactor van 6 kom je zo rond de 775mV aan de uitgang uit. Precies het standaard uitgangssignaal niveau van de NL7412. Op de print is hiertoe een plekje voor een combinatie van een 68K weerstand (R1a/101a) en een 200K trimmer (R1b/101b) gereserveerd. Is dit niet noodzakelijk dan kun je gewoon volgens schema, en conform de datasheet van de TCA730, de standaard 270K weerstand plaatsen. De ingangsimpedantie bedraagt dan rond de 270K. Wisselen van deze eenheid met een originele NL7412 is dan nog een kwestie van het plaatsen van de bekende blauwe stekertjes op de traditionele soldeerpennen waarvoor op de print ruimte is gereserveerd!
Een afbeelding van het schema en de verschillende configuraties, die middels draadbruggen op de PCB ingesteld kan worden, is in het ZIP archief geplaatst.
Figuratie A
Het interne niveau achter de mengeenheid bedraagt ca. 250mv - de versterking van de schakeling bedraagt (max.) 6x. Zonder ingangsverzwakker komt je daarmee uit op een uitgangsniveau van tegen ca. 1,5V (met meer vervorming dan nodig is); met de gekozen waarde van de potmeter van 200k (in combinatie met de serieweerstand van 68k) aan de ingang kun je het gewenste uitgangsniveau binnen ruime grenzen instellen. Bij een ingangsspanning van 250mV is de ingangsspanning op het IC in te stellen tussen 0 en ca. 185mV (en daarmee een uitgangsspanning van max. 1,1 V) Deze oplossing zal voor de meeste eigenaren van een Philip mengpaneel derhalve prima voldoen.
Figuratie B
Maakt het mogelijk om de eenheid binnen ruimere grenzen in te stellen; er is gekozen voor een instelpotmeter van 250k (of 270k) om de ingangsimpedantie op niveau te houden
Figuratie C
Wanneer het niet nodig is om de ingang te trimmen kan de instelpotmeter uiteraard worden weggelaten. Er worden dan ingangsweerstanden van 270k geplaatst.
Nou, nóg mooier kan Edwin het écht niet maken!
De bouw
De print is zodanig gedimensioneerd dat deze zonder problemen de originele zal kunnen vervangen. En op de print kan of met draadbruggen of door het aansluiten van schakelaars de Stereo/Mono of de Contour worden ingesteld. En omdat ook Eli de beroerdste niet heeft ie een handig tabelletje opgesteld zodat je zelf kunt vinken.
| Draadbrug | Functie |
|---|---|
| 1 - 2 | Stereo: open / Mono: dicht |
| 3 - 4 | Flat: open / Contour: dicht |
Omdat de eenheden uit de serie Mengpanelen voor zelfbouw met 24 Volt worden gevoedt maar deze schakeling 15 Volt DC verlangd is op de print ruimte om dit met behulp van een aantal te plaatsen componenten te realiseren. Dat natuurlijk weer niet hoeft als je, om welke reden dan ook, al een 15 Volt DC spanning beschikbaar hebt.
| Voeding | Componenten |
|---|---|
| 24V | R14, C9, D1 |
| 15 V | draadbrug R14 , C9 en D1 afwezig |
Voor de Balans en de Volume potentiometers heeft Edwin de ALPS oplossing zoals bedacht door Mr. Velleman en gedemonstreerd door COAX gebruikt. Als exemplaren heeft hij type RS60112 uit het artikeltje van Mr. Velleman gebruikt. Dit betreft een dubbele uitvoering, dus stereo en dat is voor deze toepassing nogal dubbelop. Er is een RS6011Y leverbaar maar hier is geen ervaring mee. Hoe dan ook, de ombouw is niet overdreven moeilijk. Maar voor eventueel glazig kijkende kijkbuislezertjes die twijfelen hoe dit alles nu precies te doen is dit met behulp van de verwijzing in het linkervenster naar het artikeltje waarin COAX dit haarfijn uitlegt nog even na te lezen.
Afhankelijk van de toepassing zou ervoor gekozen kunnen worden om op de frontplaat de Stereo/Monitor door de Contour schakelaar te vervangen. Persoonlijk heb ik nooit echt nut gehad van deze schakelaar maar dit betekent wel dat de zelfbouwert óf heel creatief moet zijn in het wijzigen van de tekst op de frontplaat óf het gewoon zo moet laten. Het kan natuurlijk ook zijn dat Stereo/Mono schakelaar blijft zitten waar die zit en de Contour met behulp van de draadbrug continue AAN gezet wordt of dat er een alternatieve frontplaat wordt ontworpen...
De keuze is aan jou!